A Igreja na história: notas introdutórias de um Tratado

Autores

DOI:

https://doi.org/10.25247/2595-3788.2019.v2n2.p9-39

Palavras-chave:

eclesiologia. Tratado. Igreja Dos Empobrecidos. História.

Resumo

Objetiva-se neste artigo apresentar alguns aspectos da construção histórica do Tratado de eclesiologia. Conceituando o termo Igreja e verificando seus antecedentes e os desdobramentos ao longo dos séculos. Na parte final é apresentada a Igreja que surge na América Latina e no Caribe a partir da força histórica dos empobrecidos, uma Igreja missionária. Uma missão concreta, historizada e que propõe viver sua fé em meio às tensões externas e internas. A Igreja na história constrói sinais do Reino e vive conflitos buscando uma unidade na diversidade.

Downloads

Os dados de download ainda não estão disponíveis.

Biografia do Autor

  • Ney de Souza, Pontificia Universidade Católica de São Paulo, Departamento de Teologia Sistemática
    Pós doutorado em Teologia PUC Rio. Doutorado em História Eclesiástica, Gregoriana, registro USP. Professor do Programa de pós em Teologia PUC SP. Líder do Grupo de Pesquisa Religião e Politica no Brasil Contemporâneo.

Referências

ALBERIGO, Giuseppe. A Igreja na história. São Paulo: Paulinas, 1999.

ALBERIGO, G. “O Concílio Vaticano I (1869-1870)”, in História dos Concílios Ecumênicos. São Paulo: Paulus, 1995, p. 365-388.

MARTINA, G. Il Concilio Vaticano I, in La Chiesa nell’etá del Liberalismo. Morcelliana: Brescia: Morcelliana, 1991, p. 200-227.

BETTI, U. “Doutrina della Costituzione Dommatica ‘PastorAeternus’”, in ID. et alii. De Doctrina Concilii Vaticani Primi. Studia Selecta annis 1948-1964 Scripta Denuo Edita Cum Centesimus annus Compleretur ab Eodem Inchoato concilio. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1969, pp. 309-360.

ACERBI, Antonio. Due ecclesiologie: ecclesiologia giuridica ed eclesiologia comunione nella “Lumen Gentium”. Bologna: Dehoniane, 1975.

AQUINO JÚNIOR, Francisco. Igreja dos Pobres. São Paulo: Paulinas, 2018.

CAVACA, Osmar. A Igreja, povo de Deus em comunhão – Lumen Gentium 1-59. In: ALMEIDA, João Carlos; MANZINI, Rosana; MAÇANEIRO, Marcial (orgs.). As janelas do Vaticano II: A Igreja em diálogo com o mundo. Aparecida: Santuário, 2013.

CALIMAN, Cleto. Povo de Deus/Igreja. In: PASSOS, João Décio;

SANCHEZ, Wagner Lopes (orgs.). Dicionário do Concílio Vaticano II. São Paulo: Paulinas/Paulus, 2015

CIPOLINI, P. C. A identidade da Igreja na América Latina. São Paulo: Loyola, 1987.

CIPOLINI, Pedro C. Eclesiologia latino-americana. In: SOUZA, Ney (org.). Temas de teologia latino-americana. São Paulo: Paulinas, 2019 (e-Book).

CODINA, Victor. Eclesiologia. In: http://theologicalatinoamericana.com/?p=1310. Acesso 03/10/2019, 14h53.

CODINA, Victor. Renascer para a solidariedade. São Paulo: Loyola, 1994.

Conciliorum Oecumenicorum Decreta. Bologna: Dehoniane, 1973.

DANICH, Severino; NOCETI, Serena. Tratado sobre a Igreja. Aparecida: Santuário, 2007.

Documento dos presbíteros. CNBB/outubro de 1969.

DULLES, A. A Igreja e seus modelos. São Paulo: Paulinas, 1978.

ELLACURÍA, I. La Iglesia de los pobres, sacramento histórico de la liberación. In: ELLACURÍA, I.; SOBRINO, J. Mysterium liberaciones. Conceptos fundamentales de la teologia de la liberación. Madrid: Trotta, 1990.

ESTRADA, Juan Antonio. Para compreender como surgiu a Igreja. São Paulo: Paulinas, 2005.

FELLER, Vitor G. A concepção de Igreja em Puebla: povo de Deus, sinal e serviço de comunhão. In: SOUZA, Ney; SBARDELOTTI, Emerson (orgs.). Puebla, Igreja na América Latina e no Caribe. p. 230, 237.

GARRONE, G. O Concílio. Lisboa: Ed. Paulistas, 1967.

HAIGHT, Roger. A comunidade cristã na história. Eclesiologia histórica. Vol 1. São Paulo: Paulinas, 2012.

HOFFMANN, Paul. A herança de Jesus e o poder na Igreja. São Paulo: Paulus, 1998.

KLOPPENBURG, B. A eclesiologia do Vaticano II. Petrópolis: Vozes, 1971.

KLOPPENBURG, Boaventura. A eclesiologia do Vaticano II. Petrópolis: Vozes, 1965.

KLOPPENBURG, B. O Concílio Vaticano II. Vol. II, 1ª sessão. Petrópolis: Vozes, 1963.

LATOURELLE, R. Vaticano II. In: FISICHELLA, R.; LATOURELLE, R. (dir.). Diccionario de Teologia Fundamental. Madrid: Ediciones Paulinas, 1992, p. 1596-1609.

LOHFINK, Gerard. Necesita Dios la Iglesia? Teología del Pueblo de Dios. Madrid: San Pablo, 1999.

LOPES, Geraldo. Lumen Gentium: texto e comentário. São Paulo, Paulinas, 2011. Mensagem aos povos da América Latina. In: A Igreja na atual transformação da América Latina à luz do Concílio, conclusões de Medellín, p. 61-62.

MARTINA, G. Il Concilio Vaticano I, in La Chiesa nell’etá del Liberalismo. Morcelliana: Brescia: Morcelliana, 1991, p. 200-227.

MIRANDA, Mario de França. A Igreja em transformação. São Paulo: Paulinas, 2019.

MIRANDA, Mário França. Igreja e sociedade na Gaudium et spes. In: REB 261 (2006) 112-114.

MONDIM, Battista. Dizionario enciclopedico dei Papi. Roma: Città Nuova Editrice, 1995.

MUÑOZ, Ronaldo. O capítulo eclesiológico das conclusões de Puebla. In: REB 39 (1979) 113-122.

O’MALLEY, John W. Historia, Iglesia y teología. Cómo nuestro passado ilumina nuestro presente. Maliaño: Sal Terrae, 2018.

PASTOR, F. A. Reino e história. São Paulo: Loyola, 1982.

PHILIPS, M. A. A Igreja e seu mistério. São Paulo: Herder, 1968.

PIÈ-NINOT, S. Crer na Igreja. São Paulo, Paulinas, 2006.

PIÉ-NINOT, Salvador. Introdução à eclesiologia. São Paulo: Loyola, 2006.

RATZINGER, Joseph. O novo Povo de Deus. São Paulo: Paulinas, 1974.

SANTOS, Benedito Beni dos. O projeto eclesiológico do Vaticano II. In: Revista de Cultura Teológica, São Paulo, v. 12 - n. 48, [jul/set] 2004, p. 11.

SCHILLEBEECKY, E. La Chiesa l’uomo moderno e il Vaticano II.

SILVA, Maria Freire da. Uma eclesiologia de comunhão. In: Revista de Cultura Teológica, São Paulo, v. 19 - n. 76, [out/dez] 2011, p. 120-121.

SOUZA, Ney; MODENA, Hernane. Igreja testemunha da misericórdia, do diálogo e do encontro no mundo contemporâneo. In: SOUZA, N. (org.). Vaticano II: história, teologia e desafios. Curitiba: CRV, 2019.

SOUZA, Ney. Notas sobre os antecedentes históricos da Conferência de Medellín. In: SOUZA, Ney; SBARDELOTTI, Emerson (orgs.). Medellín: memória, profetismo e esperança na América Latina e no Caribe. Petrópolis: Vozes, 2018.

SOUZA, Ney; GOMES, Edgar S. Trento em movimento. Contexto e permanências. Jundiaí: Paco Editorial, 2018.

SOUZA, Ney, GONÇALVES, Paulo S. L. Catolicismo e sociedade contemporânea. São Paulo: Paulus, 2013.

SOUZA, Ney. Contexto e desenvolvimento histórico do Concílio Vaticano II. In: GONÇALVES, P. S. L.; BOMBONATO, V. (orgs.). Concílio Vaticano II análise e prospectivas. São Paulo: Paulinas, 2004, p. 17-67.

WINTER, G. The new creation as metropolis. New York: Mac Milan, 1963.

WOHLMUTH, J. Iglesia de bajo: un reto a la eclesiologia actual. In: Selecciones de teologia, 24 (1985) 120-125.

WOLFF, Elias. Comunhão. In: PASSOS, João Décio; SANCHEZ, Wagner Lopes (orgs.). Dicionário do Concílio Vaticano II. São Paulo: Paulinas/Paulus, 2015, p. 162-164.

Downloads

Publicado

2019-12-13

Como Citar

SOUZA, Ney de. A Igreja na história: notas introdutórias de um Tratado. Fronteiras - Revista de Teologia da Unicap, Recife, PE, Brasil, v. 2, n. 2, p. 9–39, 2019. DOI: 10.25247/2595-3788.2019.v2n2.p9-39. Disponível em: https://www1.unicap.br/ojs/index.php/fronteiras/article/view/1520.. Acesso em: 5 maio. 2024.

Artigos Semelhantes

1-10 de 124

Você também pode iniciar uma pesquisa avançada por similaridade para este artigo.